Infolinia: +48 91 46 61 857

Marian Orlik

cze 9, 2016

Marian Orlik

Marian Orlik

Marian Orlik (1916-1952), podpułkownik Wojska Polskiego, członek Polskiej Partii Robotniczej.

Pochodził z rodziny robotniczej. Po zdaniu w 1936 r. egzaminu dojrzałości, zgłosił się do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowie Mazowieckim. Polską wojnę obronną we wrześniu 1939 r. rozpoczął w stopniu podporucznika 1 Dywizji Piechoty Legionów. Na początku października dostał się do niewoli, w której przebywał do końca okupacji niemieckiej. W styczniu 1945 r. został uwolniony przez żołnierzy Armii Czerwonej, po czym wrócił do rodzinnych Szamotuł. Prace przy odtwarzaniu miejscowego gimnazjum przerwał w maju, na skutek powołania do służby wojskowej. Po ukończeniu kursów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Warszawie skierowany do 6 Dywizji Piechoty w Chrzanowie. Po pięciu miesiącach przeniesiony do sztaby 6 DP i awansował do stopnia majora. Wiosną 1947 r. znalazł się wśród oficerów grupie operacyjnej „Wisła” przeprowadzającej akcję przesiedleńczą ludności ukraińskiej na ziemie zachodnie i północne. We wrześniu został przeniesiony do Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Planował również rozpocząć studia w Akademii Sztabu Generalnego, jednak ze względu na przedwojenną służbę w WP, jego wniosek został odrzucony. W połowie 1951 r. otrzymał awans na stopień podpułkownika, a pod koniec roku przeniesiony został do Centrum Wyszkolenia Medycznego w Łodzi. Praca na stanowisku wykładowcy przyczyniła się do jego rezygnacji ze służby w lutym 1952 r. Trzy miesiące później został zatrzymany przez oficerów Zarządu Informacji WP we Wrocławiu, wkrótce przewieziony do Głównego Zarządu Informacji w Warszawie. Bity i torturowany przyznał się do „próby obalenia przemocą ustroju ludowego państwa polskiego”. Decyzją z 8 sierpnia 1952 r. Najwyższy Sąd Wojskowy skazał go na karę śmierci. Jego skargę rewizyjną oraz prośbę do prezydenta Bolesława Bieruta o ułaskawienie zostały odrzucone. Stracony 3 grudnia 1952 r. w więzieniu przy ul. Rakowickiej w Warszawie.

Szczątki ppłk. Mariana Orlika odnaleziono wiosną 2013 r. na kwaterze „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie.

Opracowała Milena Bykowska na podstawie:

  • T. Swat, „… Przed Bogiem i historią”. Księga ofiar komunistycznego reżimu w Polsce lat 1944-1956. Mazowsze, Warszawa 2003.
  • Jerzy Poksiński, Victis honos. Spisek w wojsku, Warszawa 1994.